Từ khi ChatGPT trở thành hiện tượng đầu năm 2023, trí tuệ nhân tạo tạo sinh (generative AI) đã nhanh chóng thay đổi bộ mặt thế giới số. Những con số thống kê tính đến tháng 5 năm 2025 phản ánh một thực tế không thể phủ nhận: AI tạo sinh đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, mang theo cả những lợi ích to lớn lẫn các rủi ro đáng kể.
Bức tranh đầy ấn tượng về AI tạo sinh qua các con số
Thống kê của Everypixel tính đến cuối năm 2024 cho biết, mỗi ngày AI tạo ra tới 34 triệu hình ảnh—tương đương khoảng 1,4 triệu ảnh mỗi giờ, hay 23.333 ảnh mỗi phút. Nếu tính từ cuối 2022 đến nay, đã có hơn 15 tỷ ảnh AI xuất hiện trên Internet, một con số đủ để phủ kín bề mặt Mặt Trăng nếu chúng ta muốn thực hiện điều này theo nghĩa đen.
Mô hình AI phổ biến nhất để tạo ảnh là Stable Diffusion, một mô hình mã nguồn mở được hàng triệu người dùng mỗi ngày. Tuy nhiên, không chỉ Stable Diffusion, mà còn hơn 2.000 công cụ AI khác đang hoạt động liên tục, cho thấy mức độ đa dạng và phổ biến rộng rãi của công nghệ này.
Sự thống trị của hình ảnh AI trên mạng xã hội và vấn đề xác thực
Thống kê của ArtSmart chỉ rõ: giai đoạn 2022-2024, tới 71% hình ảnh trên mạng xã hội là sản phẩm của AI, riêng khu vực châu Á – Thái Bình Dương tỷ lệ này lên tới 77%. Một phần ba người dùng sử dụng trình tạo ảnh AI chủ yếu vì mục đích giải trí và sáng tạo cá nhân. Chuyên gia công nghệ Bernard Marr đã đưa ra nhận xét sắc bén:
“Sự thống trị của ảnh AI biến mạng xã hội thành nơi trưng bày sự sáng tạo tổng hợp, nhưng cũng đặt ra câu hỏi nghiêm túc về tính xác thực trong không gian kỹ thuật số.”
Điều này cảnh báo về một thách thức lớn trong tương lai: làm sao xác định rõ ràng nguồn gốc và độ tin cậy của nội dung số? Khi hình ảnh tổng hợp trở nên phổ biến, việc phân biệt giữa thật và giả ngày càng trở nên khó khăn, tiềm ẩn nhiều rủi ro liên quan đến thông tin sai lệch.
Deepfake – mặt trái đáng lo ngại của AI
Không thể không nhắc tới hiện tượng đáng lo ngại nhất do AI tạo sinh gây ra: các vụ lừa đảo deepfake. Theo báo cáo của Signicat (Na Uy), các trường hợp lừa đảo deepfake đã tăng tới 2.137% trong ba năm qua, đưa phương pháp này trở thành một trong ba loại gian lận phổ biến nhất hiện nay.
Việc lạm dụng AI để giả mạo khuôn mặt, giọng nói của người nổi tiếng, doanh nhân hoặc thậm chí người thân nhằm thực hiện các vụ lừa đảo tài chính ngày càng tinh vi. Điều này đang buộc các chính phủ và cơ quan quản lý toàn cầu phải nhanh chóng vào cuộc, đưa ra các bộ luật yêu cầu doanh nghiệp và người dùng phải có trách nhiệm khi sử dụng AI tạo sinh.
Cuộc đua AI với đầu tư khổng lồ
Sự bùng nổ về AI cũng thể hiện rõ ràng qua dòng vốn đầu tư khổng lồ. Theo Business Insider, riêng năm 2025, các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới như Microsoft, Google, Apple, Amazon, Meta và OpenAI sẽ đầu tư khoảng 320 tỷ USD vào phát triển AI. Con số này lớn hơn GDP của nhiều quốc gia và phản ánh tầm quan trọng mang tính chiến lược của AI đối với tương lai các tập đoàn công nghệ lớn.
Thị trường dịch vụ AI dự kiến đạt khoảng 243 tỷ USD trong năm nay và dự báo sẽ đạt tới 826,7 tỷ USD vào năm 2030, theo Statista. Điều này không chỉ khẳng định tiềm năng kinh tế to lớn của AI mà còn đánh dấu sự chuyển dịch mạnh mẽ của thị trường toàn cầu sang việc ứng dụng rộng rãi AI tạo sinh.
AI Agent và xu hướng ứng dụng AI trong doanh nghiệp
Theo Deloitte Global, đến cuối năm 2025, có khoảng 25% doanh nghiệp trên toàn cầu sẽ triển khai AI Agent—một dạng phần mềm hoặc hệ thống AI đủ thông minh để tự động quản lý và thực hiện các tác vụ phức tạp mà trước đây cần sự can thiệp trực tiếp từ con người. Đây là bước tiến vượt xa khái niệm tự động hóa đơn thuần, cho thấy doanh nghiệp đang sẵn sàng giao phó những quyết định quan trọng hơn cho AI.
AI trên thiết bị cá nhân: Cuộc cách mạng tiếp theo
Một xu hướng quan trọng khác đang diễn ra là việc AI tạo sinh dịch chuyển từ đám mây xuống thiết bị cá nhân. Deloitte dự báo năm 2025 sẽ có 30% smartphone mới tích hợp AI cục bộ, trong khi tỷ lệ này trên laptop là khoảng 50%. Điều này hứa hẹn đem lại trải nghiệm nhanh hơn, linh hoạt hơn, và đặc biệt là khả năng bảo mật thông tin cá nhân tốt hơn so với các giải pháp AI dựa trên đám mây hiện tại.
Góc nhìn và dự đoán tương lai
Nhìn vào những con số trên, chúng ta thấy rõ rằng AI tạo sinh sẽ ngày càng trở nên phổ biến hơn nữa. Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội lớn về sáng tạo, hiệu suất làm việc và kinh tế, chúng ta cũng phải đối diện với những thách thức nghiêm trọng liên quan đến quyền riêng tư, đạo đức và sự xác thực thông tin.
Trong 3-5 năm tới, AI tạo sinh sẽ tiếp tục mở rộng ảnh hưởng vào mọi mặt của đời sống. Chúng ta sẽ chứng kiến sự xuất hiện của các chuẩn mực quản lý mới để kiểm soát rủi ro từ deepfake, đồng thời xuất hiện những công nghệ xác thực và nhận diện mạnh mẽ hơn để đảm bảo tính minh bạch của nội dung số. Cơ hội của AI là rất lớn, nhưng để tận dụng hiệu quả, xã hội cần nhanh chóng thích nghi, xây dựng khung pháp lý vững chắc, và nâng cao ý thức trách nhiệm từ phía người dùng.
Kết luận
Sự bùng nổ của AI tạo sinh đến tháng 5 năm 2025 là minh chứng rõ ràng nhất cho thấy công nghệ này đã và đang định hình lại thế giới theo cách chưa từng có. Tương lai của AI đầy triển vọng nhưng cũng chứa đựng nhiều rủi ro khó lường. Thành công trong việc cân bằng giữa lợi ích và rủi ro sẽ phụ thuộc rất lớn vào cách chúng ta quản lý, định hướng và sử dụng AI trong những năm tiếp theo.
